Phẩm Cõi Nước Phật Thích Ca

Chính tôi từng tham dự buổi pháp thoại này.

Một dịp, ở thành Tỳ da ly, nơi vườn cây Am La, Phật Thích Ca cùng tám ngàn đại tỳ kheo và ba vạn hai ngàn vị Bồ tát. Những vị này đều là đã thành tựu trí tuệ, hạnh nguyện viên mãn. Do nương theo trí tuệ Phật họ ra sức hộ trì Tam bảo, rộng truyền chánh pháp, họ cất tiếng thuyết pháp như tiếng gầm của sư tử chúa, danh tiếng họ vang vọng khắp gần xa. Dù người đời không cầu thỉnh nhưng họ thường giúp sự an lành, lợi lạc. Họ là những vị thiện tri thức đảm nhiệm việc hộ trì Tam bảo, việc làm của họ là nhằm duy trì mạng mạch Phật pháp, không để đoạn dứt chánh pháp, họ giúp mọi người hàng phục tất cả chúng ma phiền não, chế phục các tà thuyết ngoại đạo, giúp người đạt thân tâm thanh tịnh, xa lìa ngũ dục và những sự ràng buộc, dính mắc. Tâm họ thường an trụ nơi lý vô ngại giải thoát với niệm, định, tổng trì, biện tài vô ngại. Các hạnh bố thí, trì giới, nhẫn nhục, tinh tấn, thiền định, trí tuệ cùng với những pháp phương tiện khéo lợi mình lợi người, tất cả thảy đều tự đầy đủ. Họ thông đạt pháp vô sở đắc nên tâm không sinh khởi các pháp, việc làm tùy thuận, do vậy họ không còn rơi vào vòng xoay luân hồi. Họ thấu triệt tự tánh vạn pháp, việc thuyết pháp tùy thuận theo căn cơ, tánh hạnh của chúng sinh. Ở giữa đại chúng, họ diễn nói pháp tự tại, vô ngại bởi do công đức, trí tuệ đã viên dung, thông suốt.

Những vị đã đắc trí tuệ bát nhã thường tự trang nghiêm thân tâm thanh tịnh, do đã xả ly các pháp thế gian, pháp xuất thế gian nên dáng vẻ thong dong, an tịnh, dung mạo tươi nhuận, từ hòa. Thế nên, danh tiếng của họ vươn xa vượt hẳn núi Tu Di, lòng tin chánh pháp của họ vững chắc tựa như kim cương bất hoại, họ đem Pháp bảo soi sáng thế gian như là trận mưa lớn mang nước ngọt rải đều khắp muôn phương nơi quả địa cầu, họ diễn nói những pháp âm vi diệu đệ nhất đến với đại chúng. Do đã thấu triệt lý duyên khởi nên họ đã đoạn dứt mọi tà kiến hữu biên - vô biên vì thế họ diễn nói các pháp một cách rốt ráo, không sợ sệt, pháp âm của họ uy mãnh như tiếng gầm sư tử. Những cuộc thuyết pháp của họ vang dội như tiếng sấm nổ, thật không có hạn lượng, vượt qua mọi hạn lượng, tất cả những lời họ thuyết điều là Pháp bảo, họ như là những vị thuyền trưởng hướng dẫn mọi người đang đi trên biển. Họ thông suốt diệu nghĩa vạn pháp một cách sâu xa, đúng thật. Họ nhận ra chỗ đến đi của mọi chúng sinh, biết rõ những nơi ấy do tâm tánh của chúng sinh mà biến hiện.

Do thâm nhập trí tuệ Phật nên họ có trí tuệ bát nhã tròn đầy, tự tại, vô ngại. Họ đã đoạn dứt nghiệp quả ở các nẻo xấu, họ ứng hiện nơi Tam giới nhằm giáo hóa mọi chúng sinh. Họ như là vị thầy thuốc giỏi khéo trị lành tất cả bệnh, họ tùy bệnh của chúng sinh mà cho thuốc nên việc điều trị bệnh rất hữu hiệu. Họ thành tựu vô lượng công đức, họ dùng công đức trang nghiêm cho vô lượng cõi Phật thanh tịnh. Người nào được nghe danh tiếng của họ đều đạt được sự lợi ích. Những việc làm của họ đều không uổng phí. Thật sự là công đức của những vị này đã hoàn toàn viên mãn.

Danh hiệu các vị Bồ tát là Đẳng Quán Bồ tát, Bất Đẳng Quán Bồ tát, Đẳng Bất Đẳng Quán Bồ tát, Định Tự Tại Vương Bồ tát, Pháp Tự Tại Vương Bồ tát, Pháp Tướng Bồ tát, Quang Tướng Bồ tát, Quang Nghiêm Bồ tát, Đại Nghiêm Bồ tát, Bảo Tích Bồ tát, Biện Tích Bồ tát, Bảo Thủ Bồ tát, Bảo Ấn Bồ tát, Thường Cử Thủ Bồ tát, Thường Hạ Thủ Bồ tát, Thường Thảm Bồ tát, Hỷ Căn Bồ tát, Hỷ Vương Bồ tát, Biện âm Bồ tát, Hư Không Tạng Bồ tát, Chấp Bảo Cự Bồ tát, Bảo Dõng Bồ tát, Bảo Kiến Bồ tát, Đế Võng Bồ tát, Minh Võng Bồ tát, Vô Duyên Quán Bồ tát, Huệ Tích Bồ tát, Bảo Thắng Bồ tát, Thiên Vương Bồ tát, Hoại Ma Bồ tát, Điển Đức Bồ tát, Tự Tại Vương Bồ tát, Công Đức Tướng Nghiêm Bồ tát, Sư Tử Hống Bồ tát, Lôi Âm Bồ tát, Sơn Tướng Kích Âm Bồ tát, Hương Tượng Bồ tát, Bạch Hương Tượng Bồ tát, Thường Tinh Tấn Bồ tát, Bất Hưu Tức Bồ tát, Diệu Sinh Bồ tát, Hoa Nghiêm Bồ tát, Quán Thế Âm Bồ tát, Đắc Đại Thế Bồ tát, Phạm Võng Bồ tát, Bảo Trượng Bồ tát, Vô Thắng Bồ tát, Nghiêm Độ Bồ tát, Kim Kế Bồ tát, Châu Kế Bồ tát, Di Lặc Bồ tát, Văn Thù Sư Lợi Pháp Vương Tử Bồ tát, tất cả gồm đủ ba vạn hai ngàn Bồ tát.

Lại có một vạn vị Trời Thi khí từ bốn phương đến chỗ Phật nghe Pháp. Lại có một vạn hai ngàn vị Thiên đế cũng từ bốn phương đến dự pháp hội. Ngoài ra còn có các chư Thiên oai lực lớn cùng Long thần, Dạ xoa, Càn thát bà, A tu la, Khẩn na la, Ma hầu la đà,… đều đến trong pháp hội. Lại có các vị Tỳ kheo, Tỳ kheo ni, ưu bà tắc, ưu bà di cũng đến trong Pháp hội.

Bấy giờ, Phật ngồi giữa vô lượng trăm ngàn đại chúng cung kính vây quanh, họ cùng đến để nghe Phật thuyết pháp, Phật như núi Tu Di vững vàng nơi bể cả. Dáng Phật an tịnh như ngồi trên tòa sư tử, uy nghiêm giữa đại chúng.

Khi ấy, trong thành Tỳ da ly có chàng trai trẻ thuộc dòng dõi trưởng giả giàu có bậc nhất, chàng tên là Bảo Tích, chàng thanh niên này cùng với 500 chàng trai trẻ khác thảy đều thuộc dòng dõi trưởng giả giàu có, họ cầm lọng bảy báu đi đến chỗ Phật cung kính đảnh lễ đầu mặt tiếp đất, rồi cùng đem lọng báu cúng dường Phật. Do thần lực của Phật nên các lọng báu ấy hợp thành một cây lọng lớn trùm khắp cõi Tam thiên đại thiên thế thế giới, dù vậy mà tướng rộng dài của Tam thiên đại thiên thế giới vẫn tròn đầy, vẹn nguyên.

Thêm nữa, không chỉ cõi Tam thiên đại thiên thế giới mà cả đến các núi Tu Di, Mục chân lân đà , Đại mục chân lân đà, Tuyết sơn, Hương sơn, Bảo sơn, Kim sơn, Hắc sơn, Thiết vi, Đại thiết vi bể lớn, sông ngòi, kênh rạch, suối khe, cùng với mặt trời, mặt trăng, các ngôi sao, Thiên cung, Long cung và cùng các vị Thần nơi cõi Tam thiên đại thiên thế giới, nhẫn đến chư Phật muôn phương, chư Phật đang nói pháp,… cũng đều hiện trong lọng bảy báu.

Khi đó, đại chúng thấy thần lực của Phật đều khen ngợi chưa từng có, họ đều chắp tay lễ bái, rồi mãi ngắm nhìn dáng vẻ uy nghi của Phật đến mắt không hề nháy. Bảo Tích liền ở trước Phật đọc bài kệ khen rằng:

Mắt trong, dài rộng như sen xanh

Tâm sạch đã tột các thiền định

Lâu chứa tịnh nghiệp nói không cùng

Dùng tịch độ chúng nên lễ bái

Đã thấy Thế Tôn hiện thần biến

Bày khắp mười phương không lường cõi

Nơi đấy chư Phật diễn nói pháp

Ở đây tất cả đều thấy nghe

Pháp lực của Phật vượt quần sinh

Thường dùng Pháp tài thí tất cả

Hay khéo phân biệt các Pháp tướng

Đối đệ nhất nghĩa mà không động

Đã được tự tại cùng các Pháp

Cho nên cúi đầu lễ Pháp vương

Nói Pháp chẳng có cũng chẳng không

Vì do nhân duyên các Pháp sinh

Không ta, không tạo, không thọ giả

Những việc lành dữ cũng chẳng mất

Trước hàng ma nơi cội bồ đề

Đắc pháp vô sanh thành Giác giả

Rõ không tâm ý, không nghiệp báo

Mà xô dẹp hết các tà thuyết

Ba lần chuyển Pháp cõi Tam thiên

Pháp ấy lâu nay thường thanh tịnh

Trời người đắc đạo tạm gọi chứng

Tam bảo vì thế hiện trong đời

Dùng pháp phương tiện độ chúng sinh

Đắc pháp không rời, thường vắng lặng

Vượt già bệnh chết Đấng y vương

Cúi lạy Như Lai, đức không lường

Khen chê chẳng động như Tu Di

Bình đẳng thương xót kẻ lành dữ

Tâm hạnh lặng lẽ như hư không

Thầy của Trời - Người, rất tôn quý

Khi dâng Thế Tôn lọng mọn này

Tam thiên thế giới liền hiện bày

Thiên cung, Long thần đều vào đấy

Càn thát cả thảy với Dạ xoa.

Mọi vật trong đời đều thấy rõ

Vì chúng sinh Phật hiện thần biến

Thấy việc hy hữu đại chúng khen

Nay con lạy Đấng Tam giới tôn

Là chỗ nương tựa của mọi loài

Lòng con thanh tịnh nên hoan hỷ

Được thấy Thế Tôn hiện thần biến

Là thần lực của Pháp bất cộng

Phật dùng một tiếng diễn nói Pháp

Chúng sinh tùy loại thảy đều hiểu

Đều ngỡ lời Phật giống tiếng mình

Đó là thần lực Pháp bất cộng

Phật dùng phương tiện diễn nói Pháp

Chúng sinh chỗ hiểu tùy căn tánh

Những nơi thọ trì đều lợi ích

Đó là thần lực Pháp bất cộng

Phật dùng phương tiện diễn nói Pháp

Có người kinh sợ hoặc vui mừng

Có kẻ dứt nghi hoặc nhàm chán

Đó là thần lực Pháp bất cộng

Lạy Đấng Thập lực đại tinh tấn

Lạy Đấng đã đặng không chỗ sợ

Lạy Đấng trụ nơi Pháp bất cộng

Lạy Đấng đạo sư của muôn loài

Lạy Đấng dứt sạch mọi ràng buộc

Lạy Đấng đã đến nơi bờ kia

Lạy Đấng vượt qua các cõi giới

Lạy Đấng trọn lìa đường sinh tử

Biết hết chúng sinh tướng đến lui

Khéo nói các Pháp giúp giải thoát

Như hoa sen trong bùn chẳng nhiễm

Thường khéo vào nơi hạnh không tịch

Sau khi đọc bài kệ tán thán, Bảo Tích bạch Phật rằng:

- Thưa Thế Tôn! Năm trăm vị con nhà trưởng giả này đều đã phát tâm vô thượng chánh đẳng chánh giác, họ nguyện vâng làm những việc để thành tựu cõi Ta Bà trở thành cõi nước thanh tịnh, nay cúi mong Phật chỉ bày những việc mà vị Bồ tát nên làm để cõi nước được thanh tịnh.

Phật bảo:

- Lành thay, Bảo Tích! Ông đã vì các vị Bồ tát mà thường hỏi Như Lai những việc để cõi nước Ta Bà đây được thanh tịnh. Hãy lắng nghe! Ta sẽ vì tâm niệm của tất cả mà diễn nói.

Lúc bấy giờ, Bảo Tích cùng năm trăm người bạn, thảy đều im lặng, lắng nghe.

Phật nói:

- Này Bảo Tích! Giáo hóa, chỉ bày tất cả chúng sinh về chánh pháp là việc làm của Bồ tát để cõi nước Ta Bà được thanh tịnh. Vì sao? Vì Bồ tát tùy chỗ giáo hóa chúng sinh nơi Bồ tát ở mà thành tựu cõi nước thanh tịnh. Bồ tát tùy chỗ điều phục chúng sinh mà kiến lập trang nghiêm cõi Phật. Do vậy Bồ tát sẽ tùy thuộc theo chúng sinh ở mọi cõi nước khác nhau mà hành Bồ tát đạo, là việc xây dựng cho cõi nước ấy thành cõi Phật thanh tịnh. Bồ tát tùy theo nơi chúng sinh phát khởi tâm Bồ đề mà kiến tạo lấy cõi Phật. Vì sao thế? Vì Bồ tát muốn cõi nước thanh tịnh đều là vì muốn lợi ích cho tất cả mọi chúng sinh, do vậy nên muốn xây dựng cõi Phật thanh tịnh thì Bồ tát phải tùy thuận theo căn tánh chúng sinh mà thành tựu. Ví như có người muốn dựng nhà ở khoảng đất trống thì tùy ý sẽ được, vì xây nhà ở khoảng đất trống thì không có sự chướng ngại. Nhưng nếu muốn dựng nhà ở giữa hư không, điều này quyết không thể được. Hạnh Bồ tát cũng vậy, vì sự thành tựu cho mọi loài chúng sinh nên Bồ tát phải nhận lấy cõi nước đang ở mà xây dựng thành Phật quốc. Muốn xây dựng cõi Phật thanh tịnh mang lại điều lợi ích cho muôn loại chúng sinh Bồ tát chẳng thể kiến tạo ở những rỗng không; Đó là điều mà vị Bồ tát phát tâm vô thượng chánh đẳng chánh giác nên rõ biết.

- Này Bảo Tích! Muốn làm được vậy thì tâm Bồ tát phải ngay thẳng, chánh trực, đây là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật, chúng sinh không dua vạy sẽ nguyện theo về. Cũng lại như vậy, lòng tin kiên cố, vững chắc là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật, chúng sinh đầy đủ công đức sẽ theo về. Bồ đề tâm là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật, chúng sinh có tâm đại thừa sẽ theo về. Bố thí là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật, chúng sinh hay bố thí sẽ theo về. Trì giới là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật, chúng sinh hành mười điều lành, hạnh nguyện tròn đầy sẽ theo về. Nhẫn nhục là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật, chúng sinh đủ 32 tướng tốt sẽ theo về. Tinh tấn là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật, chúng sinh chuyên cần hành công đức sẽ theo theo về. Thiền định là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật, chúng sinh biết thu thúc, giữ tâm ý chẳng loạn sẽ theo về. Trí tuệ là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật, chúng sinh có được chánh định sẽ theo về . Tứ vô lượng tâm - Từ bi hỷ xả là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật, chúng sinh thành tựu từ bi hỷ xả sẽ theo về. Tứ nhiếp pháp - Bố thí nhiếp, Ái ngữ nhiếp, Lợi hành nhiếp, Đồng sự nhiếp - là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật, chúng sinh được sự giải thoát hoàn toàn sẽ theo về. Phương tiện là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật, chúng sinh khéo dùng các pháp phương tiện mà không bị ngăn ngại ở các pháp sẽ theo về. Ba mươi bảy phẩm trợ đạo là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật chúng sinh đầy đủ niệm xứ, chánh cần, thần túc, ngũ căn, ngũ lực, thất giác chi, bát chánh đạo sẽ theo về. Hồi hướng tâm là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật thì cõi nước đó có đầy đủ tất cả công đức. Diễn nói pháp trừ tám nạn là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật cõi nước đó sẽ không có ba đường ác và tám nạn. Tự mình giữ giới hạnh không chê chỗ kém khuyết của người khác là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật, cõi nước đó không có việc phạm giới cấm. Mười điều lành là cõi nước thanh tịnh của Bồ tát, khi Bồ tát thành Phật, chúng sinh thọ mạng dài lâu, giàu có, sống đời phạm hạnh, lời nói đúng thật, thường dùng lời dịu dàng, không xa lìa quyến thuộc, khéo hóa giải việc ganh đua, lời nói có lợi ích, không ghét không giận, có sự thấy biết chân chính sẽ theo về.

- Đúng như vậy đấy, Bảo Tích! Bồ tát tùy chỗ tâm ngay thẳng mà hay phát hạnh, tùy chỗ phát hạnh mà được lòng tin kiên cố, tùy chỗ lòng tin kiên cố mà tánh ý được điều phục, tùy chỗ tánh ý được điều phục mà làm được như lời nói, tùy chỗ làm được như lời nói mà hay hồi hướng, tùy chỗ hồi hướng mà có phương tiện, tùy chỗ có phương tiện mà thành tựu chúng sinh, tùy chỗ thành tựu chúng sinh mà cõi nước được thanh tịnh, tùy chỗ cõi nước thanh tịnh mà nói pháp được thanh tịnh, tùy chỗ nói Pháp thanh tịnh mà trí tuệ được thanh tịnh, tùy chỗ trí tuệ thanh tịnh mà tâm thanh tịnh, tùy chỗ tâm thanh tịnh mà tất cả công đức đều thanh tịnh.

- Vậy nên, Bảo Tích! Nếu Bồ tát muốn điều phục, giáo hóa chúng sinh để cõi nước đang ở được thanh tịnh thì hãy làm cho tâm thanh tịnh, tùy chỗ tâm thanh tịnh mà cõi nước điều phục sẽ được thanh tịnh.

Nghe Phật nói thế, ngài Xá lợi phất động niệm suy lường “Khi tâm Bồ tát thanh tịnh thì cõi nước Bồ tát đang ở sẽ thanh tịnh. Vậy lẽ nào khi Phật còn hành Bồ tát đạo tâm ý của Người không thanh tịnh cho nên cõi Phật ngày nay chẳng được thanh tịnh”.

Phật biết ý niệm của ngài Xá lợi phất nên nói rằng:

- Này Xá lợi phất! Ý ông nghĩ sao? Mặt trời, mặt trăng có sự tối tăm, không sáng rõ chăng? Thế sao người mù không trông thấy?

Ngài Xá lợi phất liền đáp:

- Thưa Thế Tôn! Không phải thế. Đó là do mắt của người bị mù không thể nhìn thấy chứ không phải mặt trời, mặt trăng có sự tối tăm, không sáng rõ.

Phật nói:

- Này Xá lợi phất! Cũng như thế, bởi do chúng sinh tự chướng ngại nên không thấy được cõi nước Như Lai thanh tịnh, chứ không phải lỗi ở Như Lai. Này Xá lợi phất! Cõi nước Ta Bà này vẫn thanh tịnh, chỉ do ông không tự nhận ra mà thôi.

Bấy giờ, Loa Kế Phạm vương mới thưa với Xá lợi phất:

- Thưa ngài Xá lợi phất! Ngài đừng nghĩ như thế mà cho rằng cõi Phật đây là không thanh tịnh. Vì sao? Vì tôi thấy cõi nước của Phật Thích Ca thanh tịnh như cung trời Tự Tại.

Ngài Xá lợi phất nói:

- Sao tôi thấy cõi này toàn gò nỗng, hầm hố, chông gai, sỏi sạn, đất đá, núi non,… và việc xấu ác đầy dẫy?

Ngài Loa Kế Phạm vương liền thưa:

- Đấy là do tâm của ngài có sự phân biệt cao thấp, thiện ác… Do ngài không nương theo trí tuệ Phật nên mới thấy cõi nước này không thanh tịnh. Thưa ngài Xá lợi phất! Bồ tát đối với tất cả chúng sinh thảy đều bình đẳng, lòng tin kiên cố đúng với trí tuệ Phật thì mới thấy được cõi Phật đây thanh tịnh.

Ngay lúc đó, Phật ấn ngón chân xuống đất, lập tức cõi Tam thiên đại thiên thế giới liền hiện ra bao nhiêu trăm ngàn thứ trân bảo trang nghiêm rực rỡ,… Cõi Ta Bà hiện ra như cõi Vô Lượng Công Đức Bảo Trang Nghiêm của Phật Bảo Trang Nghiêm. Tất cả đại chúng đồng ngợi khen sự việc này chưa từng có và cả thảy đều thấy mình ngồi trên tòa sen báu.

Phật hỏi ngài Xá lợi phất:

- Xá lợi phất này! Ông hãy nhìn xem cõi Phật đây có trang nghiêm thanh tịnh không?

Ngài Xá lợi phất đáp:

- Thưa Thế Tôn! Từ trước đến giờ con chưa từng thấy, chưa từng nghe. Nay cõi nước của Phật đều hiện rõ sự trang nghiêm thanh tịnh.

Phật nói:

- Này Xá lợi phất! Cõi nước này thường thanh tịnh như thế. Nhưng do căn tánh chúng sinh lợi độn chẳng đồng nên đã bày ra nơi cõi nước này đầy những xấu xa, bất tịnh nhơ sạch. Ví như ở cõi trời chư Thiên đều dùng một thứ bát bằng ngọc báu để ăn nhưng tùy phước đức của mỗi vị mà sắc cơm có khác. Cũng như thế, Xá lợi phất! Nếu tâm người nào thanh tịnh thì người đó sẽ thấy cõi nước này được công đức trang nghiêm thanh tịnh.

Ngay khi Phật hiện ra cõi nước trang nghiêm thanh tịnh, 500 vị con nhà trưởng giả do Bảo Tích dẫn đến đều chứng được pháp vô sanh, lại có tám vạn bốn ngàn vị trời và người phát tâm vô thượng chánh đẳng chánh giác.

Bấy giờ, Phật thâu nhiếp thần túc, cõi nước Ta Bà trở lại như cũ. Ba vạn hai ngàn vị trời và người cầu Thanh văn thừa đều nhận rõ các pháp hữu vi là vô thường, đồng xa lìa trần cấu đặng pháp nhãn thanh tịnh, tám ngàn vị Tỳ kheo không còn chấp thọ các pháp, ràng buộc đã hết, tâm ý được giải thoát.

Tinh yếu lược giải:

Phẩm cõi nước Phật Thích Ca kỳ thực chính là phẩm đặt vấn đề nói rõ nhân duyên vị Giác giả thuyết kinh Bất khả tư nghị giải thoát.

Nhân duyên Giác giả thuyết kinh Duy ma cật sở thuyết là dựa vào kinh điển nguyên thủy vị Giác giả đời thứ hai nhận ra những vị đại đệ tử của Phật Thích Ca đều có sự giới hạn chứng ngộ, họ đắc pháp vô sanh, thành tựu A la hán nhưng sự hiểu biết không chạm đến trí tuệ bát nhã. Nguyên nhân dẫn đến sự chứng ngộ không viên mãn là do đa số người học Phật đều chọn lối tu Thanh văn thừa. Lối tu Thanh văn thừa dựa trên nền tảng nghe, tin hiểu, thọ trì, đọc tụng và làm theo, ở lối tu này người học Phật dễ thường giải đãi, thiếu đi sự tinh tấn quyết liễu quán chiếu, thâm nhập vạn pháp.

Nhìn vào chúng đại đệ tử của Phật Thích Ca thảy đều theo lối tu Thanh văn thừa, nhẫn đến bậc đại trí Xá lợi phất cũng chỉ là người nghe hiểu, thọ trì chính vì vậy mà trí tuệ của bậc đại trí Thanh văn này cũng không thật sự thông đạt. Thông qua kinh điển nguyên thủy, ngài Xá lợi phất được phác họa rõ nét ở sự nghe hiểu, tin nhận lời Phật Thích Ca mà không đạt đến mức liễu ngộ tự tánh vạn pháp.

Chính do nhân duyên đó vị Giác giả thứ hai đã phác họa lại ngài Xá lợi phất động niệm khi Phật thuyết “Tâm Bồ tát thanh tịnh thì cõi nước Bồ tát giáo hóa sẽ thanh tịnh” và ứng hỏi “Sao tôi thấy cõi này toàn gò nỗng, hầm hố, chông gai, sỏi sạn, đất đá, núi non,… và việc xấu ác đầy dẫy?”. Dựa vào đó mà Phật mới thị hiện cõi Ta Bà thanh tịnh trang nghiêm, bước đầu bày ra pháp môn không hai. Người học Phật nên thông đạt “Vạn pháp hư huyễn, chẳng thật có cũng chẳng thật không; Thân như hòn bọt, tâm như huyễn” thì sẽ tự rõ biết cõi Ta Bà vốn như như, gò nỗng, hầm hố, việc xấu xa đầy dẫy và thanh tịnh vốn không hai đâu cần đến Phật điểm ngón chân xuống đất hiện thần biến để cõi Ta Bà hiện cảnh thanh tịnh, cảnh thanh tịnh này cũng chỉ có những chúng sinh được độ là được chứng ngộ mà thôi.

Vì sao đa số các vị đại đệ tử của Phật Thích Ca đều tu học theo lối Thanh văn thừa?

Vì giáo lý giải thoát đã sẵn có, lại được một Đấng giác ngộ hoàn toàn dìu dắt nên tâm hạnh đại thừa ở người học Phật có sự chướng ngại nhất định. Sự tinh tấn, dũng mãnh tìm đến sự giác ngộ hoàn toàn vì thế có sự giới hạn, điều này cũng không hẳn rất khó hiểu. Ví như nương theo ánh sáng của mặt trăng nên ánh sáng của những vì sao chẳng thể tỏa sáng rạng ngời. Do vậy Giác giả nói “Không bao giờ có việc hai vị Phật ra đời ở cùng một thời điểm”.

Cũng chính do mầm móng Thanh văn thừa có từ nơi các Tổ đời thứ nhất, đời thứ hai,… mà về sau người triệt ngộ nơi đạo Phật không có dẫn đến đạo pháp suy vi. Vì thế nên vị Giác giả thứ hai đã khéo léo bày ra phương tiện chỉ yếu điểm thường tại nơi giới học Phật Thanh văn thừa, những người học Phật rơi vào biên kiến chủ quan.

Thông qua Phẩm cõi nước Phật Thích Ca, vị Giác giả thứ hai tán dương tánh hạnh, công đức của người học Phật có pháp khí đại thừa, ra sức hành Bồ tát đạo. Đây là những vị Bồ tát rất tôn quý, chánh pháp nhãn tạng Như Lai rất cần đến những người học Phật có pháp khí đại thừa để giữ gìn mạng mạch chánh pháp.

Qua Phẩm cõi nước Phật Thích Ca, vị Giác giả thứ hai cũng chỉ bày những việc mà một vị Bồ tát muốn làm cõi nước nước đang ở được trang nghiêm thanh tịnh, tất cả chúng sinh ở cùng cõi nước nhờ đó được nhiều lợi lạc, thấm nhuần sự thanh tịnh. Vị Giác giả thứ hai cũng không quên công đức gìn giữ, lưu truyền giáo lý Như Lai ở những vị đại đệ tử Phật Thích Ca cũng như những Tăng bảo xưa nay. Thật ra ở mỗi người học Phật đều thường tại cả hai tánh hạnh Thanh văn và Bồ tát, tùy thời mà tánh hạnh nào được lưu xuất ra bên ngoài. Do vậy nên nơi lối tu Thanh văn thừa là sẵn có pháp khí đại thừa, tánh hạnh Bồ tát. Đó cũng là tánh không hai nơi người học Phật chân chính.

Vị Giác giả thứ hai trong Phẩm cõi nước Phật Thích Ca đã hóa thân làm chàng thanh niên Bảo Tích, vị Giác giả thứ hai thật sự rất kính ngưỡng vị Giác giả Thích Ca. Qua hóa thân chàng thanh niên Bảo Tích, vị Giác giả thứ hai kính cẩn lễ bái Đấng Toàn Giác Thích Ca. Điều này thể hiện qua một bài kệ vị Giác giả thứ hai đã tán thán công đức bất khả tư nghị của vị Giác giả vĩ đại của nhân loại, Phật Thích Ca. Thật đáng kính ngưỡng những vị Giác giả thông tuệ của nhân loại! Vô Ưu nhất mực cung kính lễ bái trước pháp thân những Đấng Toàn Giác.

Kính lễ!