HomeTu Thân
Thứ Hai, 1 tháng 2, 2016
Thấy người
hay thì phải cố mà bắt chước học hỏi. Thấy người dở thì phải tự xét xem có dở
như thế không để mà sửa đổi.
Chính mình
có điều hay thì phải cố mà giữ lấy. Chính mình có điều dở thì phải cố mà trừ
đi.
Người chê
ta mà chê phải tức là thầy ta. Người khen ta mà khen phải tức là bạn ta. Còn
người nịnh nọt, bợ đỡ ta lại là người cừu địch hại ta vậy.
Cho nên
người quân tử trọng thầy, quý bạn, rất sợ cừu địch, thích điều phải mà học và
làm theo không biết chán, nghe lời trái tai mà nhận biết đó là những lời khuyên
răn chân thành, ngay thẳng thì tùy thuận theo,… Như thế thì dù muốn không hay
cũng không được.
Kẻ tiểu
nhân thì không thế. Cực bậy mà lại ghét người chê mình, rất dở mà lại thích
người khen mình, bụng dạ như sài lang, ăn ở như cầm thú mà thấy người không
phục thì lại không bằng lòng. Thân cận với kẻ xiểm nịnh, xa cách người can
ngăn. Những kẻ ấy thấy người chính trực thì cười, thấy người trung tín thì chê
,... Như thế thì dù muốn không dở cũng không được.
Tuân Tử
Chú Thích:
Tuân Tử : Tên là Huống, tự là Khanh, người
nước Triệu, sinh ra sau Mạnh Tử khoảng 50 năm vào cuối thời Chiến Quốc, Tuân Tử
nhận thấy đời bấy giờ cứ loạn lạc mãi. Phong tục, tập quán, lễ nghi suy đồi nên
ông đã viết sách nói về lễ nghĩa, lễ nhạc, cốt ý để tu chỉnh đức và đề cao đạo.
Nhân sinh quan của Tuân Tử đề cập đến Tính Ác có trong nội tâm con người cơ hồ
ngược lại quan điểm của Khổng - Mạnh là bản thể con người mang Tính Thiện.
Lời Bàn:
Cái đạo tu
thân rút gọn lại chỉ gồm việc biết làm theo điều hay, biết tránh làm điều dở.
Muốn đạt được cái mục đích ấy thì không những là tự mình phải xét mình, lại còn
phải xét cái cách người đối với mình. Ðối với người, cần phải biết hai điều:
- Ai khen
chê phải, khuyên răn hay thì phục, thuận làm theo.
- Ai chiều
lòng, nịnh nọt thì tránh cho xa coi như cừu địch.
Nên ưa
người khuyên mình hơn là người khen mình có như thế mới tu thân được.
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét