Pháp Phật Không Thể Nghĩ Bàn(P.2)
Thứ Hai, 23 tháng 4, 2018
Điểm qua một vài công án
thiền, tôi lại giả lập phương tiện giải trình nơi ngôn thuyết nhằm hiển bày
thật tướng pháp phương tiện nơi các vị Tổ.
Buông
Ngày trước, có một vị cư sĩ
vốn là một viên tướng trong quân đội. Việc quân chộn rộn làm cho viên tướng bộn
bề những lo nghĩ, nặng nề. Lại được biết việc thiền định giúp người hành thiền
dứt tâm xao động, nội tâm bình lặng, viên tướng đã tìm đến một thiền sư danh
tiếng. Sau một thời gian tham bái, viên tướng mới khẩn khoản mong vị thiền sư
vạch rõ yếu chỉ thiền.
Vị thiền sư chỉ đáp gọn:
- Buông.
Vị cư sĩ lĩnh ý, quay về
tham cứu chữ “Buông” trải qua một thời gian lại tìm đến thiền sư. Gặp được vị
thiền sư đáng kính, vị cư sĩ vui mừng nói:
- Bạch hòa thượng, con đã
buông rồi.
Vị thiền sư bình thản nói:
- Buông được là rất tốt. Bấy
lâu, tôi vẫn nghe mọi người bàn tán, dị nghị về việc “Những khi cư sĩ vắng nhà
đi tham thiền, duyệt binh,… thì bà nhà hay tằng tịu, đàng đúm với người đàn ông
khác”. Chẳng hay việc đó có thật không?
Viên tướng thoạt nghe, gương
mặt biến sắc, lửa giận bừng bừng, hai tay chồm đến chộp vào người vị thiền sư,
gằn giọng quát:
- Đại sư ăn nói hàm hồ, cớ
sao lại nhục mạ người khác?
Tuy nhiên, vị thiền sư đã
tránh khỏi và nói với vị cư sĩ:
- Nào phải đã buông.
Viên tướng giật mình, tỏ ngộ
quỳ xuống tạ tội cùng thiền sư.
Lại Buông
Ở một ngôi chùa nọ, có một
vị thiền sư danh tiếng được những người học Phật đến tham bái, học hỏi. Một
hôm, có một thiền sinh đến tham bái, cầu pháp. Thiền sư cũng vì người cầu pháp
mà nói:
- Buông.
Vị thiền sinh đáp:
- Bạch, đã buông.
Vị thiền sư bảo:
- Cầm lên.
Vị thiền sinh ngẩn ngơ chưa
biết đối đáp ra sao cho phải thì đã nghe thiền sư quát:
- Đã bảo cầm lên.
Vị thiền sinh vụng về đáp:
- Sao trước người lại bảo
buông?
Thật chẳng hội lý thiền.
Lời Bàn:
Con người xưa nay vốn nhiều
dính mắc, không dễ một sớm một chiều mà có thể buông bỏ, xả ly. Thế nên, các vị
thiền sư lập ra phương tiện “Buông”. Tuy nhiên, người học Phật lại nhiều vướng
mắc, cạn nghĩ “Việc buông bỏ chỉ dừng nơi hình tướng, các pháp,…” và trói thân
tâm vào việc buông bỏ. Thật ra khi sống trong chánh pháp chẳng có một pháp có
thể bỏ, cũng không có người buông bỏ. Cho nên người học Phật khi không thật
sống với chánh pháp thì chẳng thật sống với việc buông bỏ, dứt tham sân si mạn
nghi, tất cả chỉ dừng ở lời nói, “đầu môi, chót lưỡi”.
Xét lại hành động của hai
người học Phật trên qua cách hành xử quả thật có khác biệt lớn. Viên tướng nói
“buông” là buông nơi tâm ý, dứt tham sân si mạn nghi nhưng chỉ với một câu nói
vị thiền sư đã kéo viên tướng rơi về thực tại, tâm sân si vẫn chưa đoạn được
thì nói gì đến thoát khổ, vượt luân hồi. Thật chưa thường sống nơi chánh pháp.
Ở trường hợp thứ hai, vị
thiền sinh là người được tôi rèn nơi thiền tự nên khi nói “đã buông” là tự nhận
đã buông bỏ các pháp, tâm dính mắc. Nào hay vị thiền sư chuyển sang kiểm chứng
nơi tỏ ngộ của người học Phật lại bảo cầm lên. Vị thiền sinh bất ngờ với câu
chuyển pháp nên tỏ ra bối rối, lúng túng thể hiện nơi cử chỉ, gương mặt và tìm
đối sách ứng phó. Vị thiền sư đã quát lớn khiến vị thiền sinh chưa ngộ lý
thiền, vụng về để lộ hành tung.
Thật ra vị thiền sinh chỉ là
người học Phật tu hành trên giáo lý, văn tự và dính mắc vào việc đắc pháp. Lại
cũng là một người học Phật không hằng sống nơi chánh pháp, tự “dối lừa” đắc
pháp.
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét